Projecten rondom duurzaamheid, schone technologie en een betere toekomst hebben minstens twee algemene delers: ze beginnen vaak met eigenwijze dromers en ze vragen om compleet nieuwe samenwerkingsverbanden. Maar hoe komt die participatie in goede banen?
Welke energie is nodig om te zorgen dat projecten niet in een eerste of tweede fase al stranden? Wie doet er mee, waarom, met welke pet op? En hoe kom je dan tot het gedroomde resultaat? EnergieFabriek Apeldoorn (EFA) ging 7 november met de bijeenkomst ‘Participatie Dialoog’ op zoek naar antwoorden.
Drijfveren en valkuilen
Op bedrijventerrein Zwitsal, met uitzicht op een Mini Stek in aanbouw – een nieuw type tiny house dat letterlijk met de zon meedraait om zo optimaal haar energie te kunnen gebruiken – gaven 11 deelnemers in duurzame Apeldoornse projecten en burgerinitiatieven een kickstart aan de participatie dialoog. Onder leiding van Angelique van Lieshout en Brandaan Lub (kernteam EFA) brachten ze in kaart waar duurzame initiatieven met verschillende participanten door groeien, en waar ze op vast lopen. Van het project Verduurzaming Zwitsal via mobiliteit in de buurt (Mobuur) tot duurzame laadpalen voor elektrische auto’s op het Zwitsal terrein – allerlei projecten passeerden de revue in een zoektocht naar veel voorkomende drijfveren en valkuilen.
Wicked Problems
In het panel waren de gemeente Apeldoorn, initiatief nemende burgers, het bedrijfsleven en Cleantech Tomorrow vertegenwoordigd. De Participatie Dialoog maakt deel uit van Cleantech Tomorrow Tour. Cleantech Regio haakt dit jaar aan bij partners en netwerken die bijeenkomsten organiseren rondom een Wicked Problem of zoals in het geval van de Participatie Dialoog: welke hobbels kom je tijdens samenwerkingsverbanden tegen en hoe neem je die hobbels? De deelnemers interviewden elkaar over projecten waar ze aan deel genomen hadden en stelden daarbij steeds twee vragen: 1) Wat stuwde het project vooruit en gaf er energie aan? 2) Wat vertraagde het project, lekte energie, of liet het zelfs vastlopen? Uit de antwoorden die aan het eind van de middag op de flipovers stonden, filterden ze gezamenlijk de overlappende punten.
Problemen in de tweede fase
Het bleek dat veel projecten enthousiast worden ingezet en daarbij veel energie krijgen uit bevlogen ideeën, onverwachte samenwerkingen en het enthousiasme van alle betrokkenen. In de tweede fase, als projecten in pilot vorm worden geconcretiseerd, lopen ze vaak aan tegen onduidelijke rolverdeling van de deelnemers, stroeve regelgeving, uiteenlopende verwachtingen, cruciale deelnemers die afhaken, of die niet de voortrekkersrol nemen die wel nodig is. Het doel van de participatie dialoog is om gezamenlijk toe te werken naar het voorkomen van dergelijke situaties en projecten soepeler naar de derde fase te loodsen: brede implementatie en uitvoering.
Toewerken naar oplossingen
De bijeenkomst van 7 november was een eerste aanzet. Nu duidelijk is waar de mogelijkheden en knelpunten in de breedte liggen, wordt begin volgend jaar een vervolgbijeenkomst georganiseerd die de diepte in zal gaan. Van één of twee casus projecten zal dan, door zoveel mogelijk nauw betrokkenen, gedetailleerd worden uitgewerkt hoe ze verlopen zijn. Ook dit zal gebeuren door met elkaar een dialoog aan te gaan. Juist die vorm bleek op 7 november bij uitstek goed gekozen voor deze onderwerpen. Terwijl de deelnemers de verschillende fases van projecten in kaart brachten, begonnen sommige al onwillekeurig naar oplossingen toe te werken, wat tegelijk de kracht van participatie en van dialoog onderstreepte.
Tijdens Cleantech Tomorrow Café op 12-12 in de Deventer Schouwburg neemt Energie Fabriek Apeldoorn de bezoekers mee in hun participatie dialoog.
